SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

Sốt xuất huyết Dengue là một loại dịch bệnh nguy hiểm .trong những năm gần đây sốt xuất huyết đang có xu hướng lan rộng không  chỉ riêng gì Việt Nam mà còn lan ra tại nhiều nước  khác nhau trên thế giới. Đặc biệt là các vùng Đông Nam Á, Tây và Nam Thái Bình Dương đây là những nơi có dịch lưu hành nặng nề nhất. Nước ta là một nước nằm trong khu vực có dịch sốt xuất huyết Dengue hoàn  hành nặng.

Sốt xuất huyết Dengue là bệnh truyền nhiễm cấp tính gây ra bởi virus Dengue

Sốt xuất huyết Dengue là bệnh truyền nhiễm cấp tính gây ra bởi virus Dengue , trung gian truyển bệnh Sốt xuất huyết Dengue  chính là muỗi cái Aedes . Đặc điểm lâm sàng  của bệnh chủ yếu là sốt và xuất huyết bằng nhiều dạng khác nhau. Nếu người bệnh  không  điều trị kịp thời và đúng cách sẽ dẫn đến nguy cơ tử vong.  Trẻ em trong độ tuổi  từ 2-9 tuổ là đối tượng dễ mắc bệnh sốt xuất huyết Dengue. Ở Việt Nam, khoảng 3-5 năm một chu kỳ thì dịch sốt xuất huyết Dengue lại bùng phát thành các dịch lớn, thời điểm bùng phát mạnh nhất là vào khoảng từ tháng 6 đến tháng 10.

Dịch Sốt xuất huyết – Triệu chứng và cách điều trị

Nguyên nhân và nguồn lây bệnh Sốt xuất huyết Dengue

Sốt xuất huyết Dengue được lây truyển từ người này qua người khác từ các vếtđốt của muỗi cái Aedes.  Sốt xuất huyết có tới 4 típ gây bệnh cho con người và chúng có miễn dịch chéo. Người bệnh chính là nguồn lây lây lan virut trong suốt quá trình bị bệnh,trong máu của người bệnh có chứa virus  Dengue. Bệnh nhân mắc bệnh sốt xuất huyết thường là trẻ em. Vật trung gian truyền bệnh sốt xuất huyết Dengue chính là muỗi Aedes.Khu vực thành thị  vật truyền bệnh chủ yếu là muỗi cái Aedes aegypti . Tuy nhiên tại các khu vực nông thôn thì vât truyền bệnh lại thường là Aedes albovpictus. Muỗi Aedes aegypti hay còn gọi là muỗi vằn có  rất nhiều tại khu vực thành phố, thị xã, chúng sống trong nhà và kể cả ngoài trời, chúng rất ưa đốt người khi đốt sẽ đốt rất dai (đốt nhiều lần đến khi no). sau khi đốt muỗi Aedes aegypti  sẽ  tìm các nơi tối góc khuất trong nhà hay các vật dụng như quần áo treo ở tường các góc khuất ẩm ướt để đậu, chúng  đốt người hầu như cả ban đêm và ban ngày nhưng thời gian đốt mạnh nhất thường là buổi sáng và chập tối. Muỗi Aedes aegypti  bay xa  400 m, đậu cao từ 2 m trở xuống. Chúng sinh sản thuận lợi ở những  vùng nước sạch tại các vật dụng chứa nước nhân tạo gần nhà. Nhiệt độ nhất cho sự phát triển của trứng là trên 26°C ( thời gian để trứng phát triển mất từ 11-18 ngày), nếu như ở nhiệt độ cao hơn từ 32-35°C thì chỉ mất khoảng từ 4-7 ngày để trứng của chúng phát triển

Phân độ sốt xuất huyết Dengue

Có 4 cấp độ khi bị nhiễm phải bệnh sốt xuất huyết Dengue

Độ I: sốt đột ngột và kéo dài từ 2-7 ngày, kèm theo đó là nổi hạch, đau nhức, mạch và huyết áp bình thường, dấu hiệu dây thắt dương tính.

Độ II:  Có triệu chứng như độ I tuy nhiên kèm theo đó là xuất huyết nhẹ ở dưới da hoặc ở niêm mạc.

Độ III: trụy mạch, xuất huyết vừa, tiền sốc.

Độ IIII: Lúc này bệnh nhân sẽ bị sốc thật sự, mạch nhanh nhỏ khó bắt, huyết áp không đo được.

Triệu chứng lâm sàng của bệnh sốt xuất huyết Dengue

Thời gian ủ bệnh sốt xuất huyết Dengue  kéo dài từ  5-7 ngày, sau đó sẽ xuất hiện các hội chứng như sau:

Hội chứng nhiễm virus:

Sốt cao đột ngột từ 38-39 độ C hoặc sốt thành 2 pha kéo dài từ 2-7 ngày.

Triệu chứng rối loạn tiêu hóa như: bỏ ăn, nôn, đau bụng, táo bón

Gan to, đau tức ở vùng gan triệu chứng này hay gặp ở trẻ em

Đau đầu, đau mỏi cơ, khớp, nhức mắt

Sưng hạch cổ, khuỷu tay, toàn thân sưng đau nhẹ

Da và niêm mạc mắt xung huyết, có phát ban trên da

Hội chứng xuất huyết:

Vào ngày thứ 2-3 của chu kỳ bệnh hiện tượng xuất huyết thường xảy ra

Xuất huyết dưới da có thể  có nhiều dạng như: chấm, nốt, mảng

Xuất huyết niêm mạc gây hiện tượng: chảy máu cam, chảy máu chân răng

Xuất huyết nội tạng như: nôn ra máu, đi ngoài phân đen, kinh kéo dài ở phụ nữ.

Hội chứng suy tuần hoàn:

Giai đoạn này rất nguy hiểm  xuất hiện từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 6 ở giai đoạn này rất dễ xảy ra sốc và hạ nhiệt độ:

Nhẹ: huyết áp giao động hoặc giảm nhẹ, mạch nhanh

Nặng: sẽ có dấu hiệu tiền sốc hoặc sốc.

Dấu hiệu bị tiền sốc như : bệnh nhân cảm thấy bứt rứt, hốt hoảng, li bì, nhiệt độ hạ nhanh, đau bụng tăng, nhất là hạ sườn phải, nôn nhiều. Tay chân lạnh, tím tái quanh môi đi tiểu ít bề mặt da nổi vân tím.

Sốc: mạch nhanh, yếu, không bắt được, huyết áp tụt, kẹt, mệt lả, da tím, lạnh, lơ mơ.

Khoảng 1/4 số người bệnh có biến chứng sốc và xuất huyết tiêu hoá. Tỷ lệ tử vong ở những bệnh nhân có biến chứng sốc là 2-3%.

Những người đã từng bị nhiễm virus 1 lần, nếu  còn mắc phải một lần nữa sẽ rất dễ rơi vào trạng thái sốc.

Biểu hiện của bệnh sốt xuất huyết

Xét nghiệm và nguyên tắc điều trị bệnh sốt xuất huyết Dengue

  • Xét Nghiệm

Tiểu cầu < 100.000/mm3

Hematocrit tăng, protid máu giảm

Phân lập virus trong 3 ngày đầu

  • Cách điều trị
  1. a) Nguyên tắc điều trị

-Người bị mắc bệnh sốt xuất huyết Dengue  cần bổ sung dịch sớm và dầy đủ tùy vào mức độ của bệnh

-Hạ nhiệt khi sốt cao trên 40 độ C + an thần.

-Xử trí ngay mọi xuất huyết, Nếu xuất huyết nội tạng nặng và hematocrit thấp phải truyền máu ngay .

– Cần phát hiện và xử trí sớm sốc.

  1. b) Điều tri cụ thể

+Độ 1 và 2:

-Người bệnh cần được bù nước và điện giải bằng đường uống như nước lọc hoặc các loại nước hoa quả như: oresol, nước cam, chanh

-Nếu người bệnh bị nôn nhiều, huyết áp dao động và suy tuần hoàn thì cần truyền dịch ngay: truyền NaCl 0,9%, glucose 5%, ringer lactat.

– Hạ sốt bằng paracetamol, an thần. Tuyệt đối không dùng Aspirin để hạ sốt cho bệnh nhân sốt xuất huyết

+Độ 3 và 4:

-Chống sốc bằng cách truyền dung dịch điện giải, dung dịch keo và máu

-Dùng thuốc trợ tim mạch

-Cho bệnh nhân thở oxy

-Chống xuất huyết tiêu hóa

-Nếu người bệnh bị xuất huyết nhiều cần truyền máu tươi, khối tiểu cầu, huyết tương.

  1. c) Điều trị bằng thảo dược

+Với độ 1 và 2:

-Thanh nhiệt bằng : Lad bạc hà, Lá dâu, Núc nác, Lá tre, Sắn dây…

-Giải độc, chống dị ứng: Cỏ nhọ nồi, Hoa hoè, Kim ngân, Cam thảo..

-Chống xuất huyết bằng: Cỏ nhọ nồi, Hoa hoè, Trắc bách diệp…

-Chống rối loạn tiêu hoá bằng: Gừng tươi hoặc khô…

Cách phòng bệnh sốt xuất huyết Dengue

Hiện nay cách phòng bệnh sốt xuất huyết tốt nhất đó là diệt muỗi, lăng quăng/bọ gậy và phòng chống bị muỗi đốt.

– Chúng ta cần loại bỏ những nơi sinh sản của muỗi nhằm mục đích diệt lăng quăng/bọ gậy bằng cách sau:

+ Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để tránh muỗi vào và đẻ trứng.

+ Thả cá hoặc mê zô vào các dụng cụ chứa nước lớn (bể, giếng, chum, vại…) để diệt lăng quăng/bọ gậy.

+ Cần dọn vệ sinh chùi rửa tất cả các dụng cụ chức nước vừa và nhỏ như: (lu, khạp…) hàng tuần.

+ Xử lý thu gom các vật dụng phế thải xung quanh khu vực nhà ở như: chai, lọ, mảnh chai, mảnh lu vỡ, ống bơ, vỏ dừa, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá…, dọn dẹp và vệ sinh môi trường sống xung quanh, lật úp các dụng cụ chứa nước khi không dùng đến.

+ Bỏ muối hoặc dầu vào các bát nước kê chân chạn/tủ đựng chén bát, bỏ cát vào các bình nước đựng cây phát lộc , thay nước bình hoa/bình bông.

– Phòng chống muỗi đốt bằng cách:

+ Mặc quần áo dài tay.

+ Ngủ trong màn/mùng kể cả ban ngày.

+ Dùng các công cụ như: bình xịt diệt muỗi, hương muỗi, kem xua muỗi, vợt điện diệt muỗi… để diệt muỗi

+ Dùng rèm che, màn tẩm hóa chất diệt muỗi.

+ Cho người bị bệnh sốt xuất huyết nằm trong màn tránh muỗi đốt người bệnh rồi lây truyền lại  bệnh cho người khác.

+ Tích cực phối hợp với chính quyền địa phương và ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.

Đặt lịch hẹn và tái khám




    Thông tin liên hệ:

    PHÒNG KHÁM MEDITEC

    • Điện Thoại:  (024)3936 5252